Jeszcze kilka lat temu smog mógł nam kojarzyć się z azjatyckimi aglomeracjami, w których żyje po kilkanaście milionów ludzi – smog a zdrowie był problemem głównie dla wielkich miast jak Pekin, Szanghaj, Tokio. To właśnie z tymi miastami łączyły się doniesienia o ciemnej chmurze zalegającej nad domami, a także zdjęcia ludzi poruszających się po ulicach w maseczkach ochronnych. Niestety, dziś podobne obrazki stały się rzeczywistością w Polsce. Ze smogiem nad Wisłą kojarzy się głównie Kraków oraz Górny Śląsk, ale dezynfekcja powietrza przydałaby się również w wielu miastach spoza tego obszaru, zwłaszcza w południowej części kraju. Co jednak sprawia, że smog jest tak groźny dla naszego zdrowia? By odpowiedzieć na to pytanie, przybliżamy charakterystyki najbardziej niebezpiecznych pyłów unoszących się nad naszymi głowami. Poznajmy więc lepiej to, co zwłaszcza jesienią i zimą trafia wraz z powietrzem do naszych płuc.
Smog a zdrowie – z czego składa się smog?
Jeśli chodzi o smog, wpływ na zdrowie jest zgubny – to wiedzą wszyscy. Z czego składa się ta chmura? Do powstawania smogu przyczynia się kilka czynników. Zazwyczaj występuje on przy bezwietrznej pogodzie, kiedy powietrze odznacza się dość dużą wilgotnością. Sprzyja mu także usytuowanie miejscowości – najbardziej narażone na smog są miasta położone w obniżeniach terenu, otoczone górami czy wzniesieniami, przez które mieszanie się powietrze i usunięcie zanieczyszczeń jest utrudnione. Smog stosunkowo częściej występuje także w sezonach grzewczych, gdy zasila go dym z kominów.
Pyły szkodliwe dla zdrowia ciemną chmurę zalegającą nad miastem. Jej chemiczny skład może być bardzo urozmaicony. Dostają się do niego wszystkie spaliny wydzielane na małej, ale również większej wysokości – a więc te z kominów domów i fabryk, ale także na przykład samochodów. W smogu znajdują się najczęściej różnego rodzaju wodorotlenki, tlenki azotu i siarki, benzo(a)piren oraz pyły zawieszone.
Smog a zdrowie człowieka – które pyły są najbardziej niebezpieczne?
To właśnie te ostatnie uchodzą za najgroźniejsze, to właśnie one są największym problemem w polskich warunkach. Ponad połowa z nich dostaje się do powietrza w wyniku procesów spalania oraz transportu drogowego. Najbardziej niebezpieczne pyły zawieszone kryją się pod oznaczeniami PM 2,5 oraz PM 10. To na ich wykrywaniu skupiają się popularne aplikacje antysmogowe, to one wszczynają alarmy w polskich miastach.
Jak zagraża nam pył zawieszony PM 2,5?
Pył PM 2,5 jest uważany za najgroźniejszy dla zdrowia człowieka jeśli chodzi o pyły zwłókniające. Taką opinię wydała WHO, czyli Światowa Organizacja Zdrowia. Skąd taka diagnoza? Pył ten może bowiem przenikać bezpośrednio do krwiobiegu. Dzieje się tak za sprawą niezwykle małych cząsteczek o średnicy 2,5 μm. Nie widzimy jej gołym okiem, nie jesteśmy w stanie jej wyczuć.
Mimo to pył zawieszony PM 2,5 może wywołać szereg chorób. Jeżeli często będziemy narażeni na oddychanie powietrzem, w którym jego stężenie przekracza dopuszczalne normy, w pierwszej kolejności grożą nam choroby układu krążenia. Ucierpieć mogą płuca, rośnie ryzyko nowotworów gardła czy krtani. Pył ten pogłębia także problemy związane z astmą. Ucierpi także nasz układ krwionośny, zwłaszcza serce, które może mieć problem z regularnym rytmem. Obecność tego pyłu może także spowodować miażdżycę.
Jak zagraża nam pył zawieszony PM 10?
Smog a zdrowie człowieka – co jeszcze nam zagraża? Drugim niebezpiecznym pyłem jest PM 10. W tym przypadku mamy do czynienia z nieco większymi cząsteczkami – jak nazwa wskazuje, chodzi o 10 μm. W mieszaninie, która składa się na ten pył zawieszony, znajdują się m.in. wspomniane już wyżej benzopireny oraz dioksyny. To cząstki metali ciężkich, których obecność w naszym otoczeniu może być prostą drogą do nowotworu. Smog a zdrowie dzieci? Nie trzeba mówić, że wpływ tej trującej mgły to koszmar rodziców!
Mimo że cząsteczki PM 10 są większe niż PM 2,5, człowiek również nie jest w stanie wyczuć, że wdycha jego cząsteczki. Objawem ich występowania są ataki kaszlu oraz kataru. Pył ten przyczynia się do zapadania na astmę, a także degeneruje cały układ oddechowy. Pozostałe części organizmu także nie są nań obojętne – stwierdzono bowiem, że przyczynia się do zawałów serca oraz udarów.
Jakie urządzenia do oczyszczania powietrza pomogą walczyć z zanieczyszczeniami?
Walka ze smogiem musi odbywać się na poziomie instytucjonalnym, ale każdy z nas może zrobić coś, by zapobiec występowaniu szkodliwych pyłów zawieszonych. Do tego typu czynności należy choćby wymiana pieców czy samochodów na te, które nie będą produkować spalin. Jeśli wspólnie postaramy się ograniczyć smog, wpływ na zdrowie całego społeczeństwa będzie bardzo dobry!
Na co dzień możemy także próbować walczyć ze smogiem w mieszkaniach. Potrzeba do tego szczelnej wentylacji i urządzenia do dezynfekcji pomieszczeń. Najlepiej sprawdzają się specjalne filtry montowane na otworach wentylacyjnych – za najbardziej szczelne uchodzą filtry HEPA. Innym rozwiązaniem są elektroniczne oczyszczacze powietrza, które filtrują powietrze z zanieczyszczeń, które już dostały się do pomieszczenia.
Chcesz zadbac o zdrowie swoje i bliskich? Dowiedz się jak ograniczyć zanieczyszczenia w Twoim mieszkaniu. Kliknij: https://mojewirtualnemiasto.pl/2021/05/28/nowoczesne-sposoby-oczyszczania-powietrza-na-co-sie-zdecydowac/.