Spawanie jest procesem bardzo prostym, a zarazem skomplikowanym. Prostym, bo opanowanie podstaw używania spawarki nie nastręcza większych trudności nie tylko zawodowym spawaczom, ale także wszystkim osobom z żyłką majsterkowicza. Skomplikowanym, bo spawarki elektrodowe operują łukiem elektrycznym, pod którego wpływem dokonują się różne reakcje chemiczne, o których istnieniu osoba spawająca nie ma zielonego pojęcia. Dodatkowe komplikacje mogą jednak być efektem warunków zewnętrznych, złego doboru narzędzi lub niewłaściwego przygotowania materiału. Nawet spawarki półautomaty MIG/MAG, uznawane za najszybsze z urządzeń spawalniczych przeznaczonych do domowych warsztatów, w określonych okolicznościach nie będą w stanie spawać szybko i płynnie. Na efektywność spawania ma wpływ wiele czynników. Znajomość najważniejszych z nich może znacznie ułatwić pracę, a także podnieść jej komfort. Przygotowaliśmy wskazówki, które pomogą zwiększyć tempo pracy i ustrzec się błędów.

Wybór metody spawania

Już sama decyzja o wyborze metody, jaką będziemy dokonywać połączeń metali, ma spory wpływ na efektywność całego procesu. Najbardziej sprawną pracę umożliwią nam wspomniane już spawarki, które operują w trybie MIG/MAG. Opiera się on na pracy z drutami spawalniczymi – to one pełnią bowiem rolę elektrod znanych z innych typów spawarek. Drut jest podawany do specjalnego uchwytu MIG/MAG. Jednocześnie, ze specjalnej butli, w miejsce spawania dostarcza się gazy, które służą za osłonę łuku. Mogą to być mieszanki, których bazą są hel oraz argon. Wówczas mowa o gazach obojętnych. Jeśli natomiast spawanie odbywa się w asyście dwutlenku węgla, mowa o pracy przy gazach aktywnych.

Cały proces w spawania takimi urządzeniami, nazywanymi często migomatami, odbywa się w sposób półautomatyczny. Spoiny powstają szybko, można nimi łączyć metalowe elementy o sporym zakresie grubości. Jakość połączeń będzie niezła, ale w przypadku użycia innej spawarki może być jeszcze lepsza. Spawanie metodą MIG/MAG jest też możliwe we wszystkich pozycjach. Problemy z efektywnością pojawią się jednak przy najcieńszych kawałkach materiału – migomaty sobie z nimi nie poradzą. Dla wielu spawaczy problemem będą także odpryski, które obficie generuje spawanie w osłonie z dwutlenku węgla. To zdecydowanie negatywnie wpływa na szybkość pracy.

Trzeba zadbać o cały zestaw do spawania. Źródło zdjęcia: https://sklep.powermat.pl/pl/migomat-inwertorowy-210a-mig-mag-mma-lift-tig-pm-imgts-210s-synergy.html

Efektywne spawanie cienkich elementów

W przypadku cienkich elementów trzeba będzie sięgnąć po spawarki pracujące w trybie TIG. Wyróżnia się on używaniem elektrod nietopliwych, które nie kurczą się wraz z upływem pracy. Podobnie jak w przypadku migomatów, gaz osłonowy dla łuku elektrycznego trzeba będzie im dostarczyć za pomocą specjalnej butli.

Spawarki elektrodowe TIG pracują dość wolno, jednak łączenie cienkich elementów to ich specjalność. W tej konkretnej sytuacji to one będą najbardziej efektywne. Umożliwiają bowiem najlepszą kontrolę nad prowadzeniem spawu i w pełni precyzyjne ruchy. Szybkość spawania w tym przypadku zwiększają też okoliczności działania spawarki TIG – nie wydziela ona żadnych odprysków czy odpadów, które mogłyby przeszkadzać spawaczowi.

Efektywne spawanie MMA

Trzecia z popularnych metod, czyli MMA, jest pod tym względem dużo bardziej uciążliwa. Choć spawa się nią szybciej niż spawarką TIG, po zakończeniu spoiny trzeba ją oczyścić z grubej warstwy żużla. Takie pozostałości są wynikiem pracy elektrodą otuloną, której rdzeń jest “opakowany” w specjalną powłokę. W czasie spawania elektroda topnieje, a otulina zamienia się w gazy stabilizujące łuk elektryczny.

W jakich przypadkach spawarki typu MMA będą najbardziej efektywne? Warto na nie postawić wówczas, gdy mamy do spawania nietypowy materiał. Na rynku dość łatwo znajdziemy bowiem elektrodę otuloną, która poradzi sobie z takim rzadkim metalem. Spawanie metodą MMA jest też dobre do szybkich napraw niezbyt grubych, ale też nie za cienkich elementów. W przypadku spawania potężnych przedmiotów spawarki MMA będą bowiem potrzebować długich przerw na chłodzenie. Warto pamiętać, że urządzenia tego typu najlepiej ze wszystkich spawarek radzą sobie w trudnych warunkach.

W kolejnym artykule znajdziesz więcej wskazówek dotyczących spawania MMA: Spawanie elektrodą otuloną. Jakich błędów unikać?

Dobór odpowiednich akcesoriów

Na efektywność spawania wpływ mają także akcesoria, które dobieramy do pracy. W przypadku wszystkich typów spawarek istotne będzie utrzymanie w odpowiednim stanie przewodu spawalniczego. To element, na który często użytkownicy nie zwracają większej uwagi. Tymczasem nadłamany bądź przygnieciony przewód może obniżyć wydajność pracy – urządzenie może okresowo tracić moc, a w skrajnych przypadkach nawet niespodziewanie przestać spawać. A to ma zły wpływ również na jakość spoiny, dlatego należy dbać, by przewód był w odpowiednim stanie i okresowo go wymieniać.

Przewód spawalniczy powinien być w idealnym stanie. Źródło zdjęcia: https://sklep.powermat.pl/pl/przewod-spawalniczy-uchwyt-mig-mag-mb-15ak-euro-5m.html

Właściwy uchwyt, odpowiednie elektrody

Przy pracy spawarką MIG/MAG trzeba także zadbać o uchwyt spawalniczy. Praca przepalonym może mieć podobne efekty jak uszkodzony przewód spawalniczy. Uchwyt powinien być jednak również dostosowany do obrabianego materiału i mocy spawarki. Jeżeli postawimy na nieodpowiedni model, nie będziemy w stanie wykorzystać pełni mocy urządzenia. W związku z tym spawanie grubszych elementów będzie znacznie wolniejsze niż rzeczywiste możliwości spawarki.

Przy sprzęcie typu MMA istotny jest dobór odpowiedniej elektrody otulonej. Spawanie z największą wydajnością zapewniają zazwyczaj elektrody celulozowe, jednak w niektórych przypadkach bardziej efektywna będzie praca uniwersalną elektrodą rutylową, kwaśną bądź zasadową. Te trzy rodzaje elektrod nie są jednak tak uniwersalne i nie we wszystkich pozycjach spawania będą dobrze się spisywać.

Do spawarki TIG trzeba natomiast dobrać właściwą elektrodę nietopliwą. W tym przypadku istotna jest przede wszystkim domieszka, którą dodano do wolframu. To od niej w dużym stopniu zależy zakres materiałów, które można spawać za pomocą elektrody. By więc pracować sprawnie i wydajnie, końcówka powinna być dobrana odpowiednio do właściwości spawanego materiału.

Przygotowanie materiału i warunki zewnętrzne

Ale sam materiał również musi być odpowiednio przygotowany. Chodzi przede wszystkim o brzegi spawanych elementów. Należy ukształtować je tak, by maksymalnie ułatwić sobie pracę. Ich wygładzanie i pozbywanie się ostrych krawędzi nazywamy ukosowaniem. Istnieją różne sposoby wykonania tej czynności, które zależą między innymi od głębokości planowanego przetopu, grubości materiału oraz jego dostępności i pozycji spawania. Odpowiednie przygotowanie brzegów znacznie usprawni jednak sam proces spawania.

Nie bez znaczenia dla pracy spawarki pozostaje także źródło zasilania. W zdecydowanej większości przypadków jest nim gniazdo sieciowe. By spawanie było wydajne, należy upewnić się, czy nie ma w nim skoków napięcia. Takie sytuacje będą bowiem problemem dla spawarki, która może przerywać pracę i działać zdecydowanie mniej efektywnie. Zagrożeniem może być też praca na długim przedłużaczu, który może osłabiać napięcie.

Problemy ze spawaniem w terenie

Dodatkowe okablowanie jest zwykle potrzebne w czasie pracy na zewnątrz. W tym przypadku na efektywność spawania wpływ mają więc także czynniki zewnętrzne. Najważniejsze to temperatura otoczenia i wiatr. Spawanie na mrozie w przypadkach wielu materiałów jest po prostu niemożliwe. Niektóre stale można spawać, gdy za oknem jest tylko kilka kresek poniżej zera, ale wymagają one wówczas dodatkowego podgrzania. Bez tego spawanie w niskich temperaturach nie będzie wydajne i nie pozwoli na uzyskanie solidnej spoiny. Wiatr także znacznie utrudnia pracę i wymusza konieczność zainstalowania przy stanowisku pracy dodatkowych osłon.

Więcej informacji o spawaniu i majsterkowaniu czeka na Ciebie na stronie gorlice.info.pl

Autor:
Damian
Copywriter Agencji Interaktywnej Intle. Absolwent Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.