Szaty liturgiczne to istotny element ubioru mężczyzn, którzy sprawują wokół ołtarza różne czynności. W zależności od funkcji, każdy ubrany jest inaczej. Czym charakteryzuje się ich ubiór?

Ministrant

To najmłodsza osoba znajdująca się przy ołtarzu. W niektórych diecezjach funkcję tę mogą pełnić także dziewczynki, jednak tradycyjnie jest to zadanie chłopców. Ubrani są oni w komże – białe szaty z szerokimi rękawami, sięgające do pasa. W wielu parafiach noszą dodatkowo pelerynki i sutanele, czyli spódnice przypominające sutannę.

Lektor

Ubierają oni alby (symbolizujące czystość duszy) – najstarszy ubiór liturgiczny, który nakładają na siebie także pozostali członkowie posługujący przy ołtarzu z wyjątkiem ministrantów. Jest to szata, która sięga do kostek. Jeśli nie jest dobrze dopasowana do ciała, obwiązuje się ją w pasie cingulum – sznurkiem, który ma oznaczać związanie pokus ludzkich.

Diakon

To pierwszy z trzech stopni święceń kapłańskich. Nie ma jeszcze możliwości sprawowania Eucharystii, ale może pomagać przy czynnościach przygotowania darów ofiarnych, rozdawaniu komunii czy puryfikacji. Na co dzień diakoni mogą nosić sutanny lub koszulę z koloratką. W trakcie sprawowania czynności liturgicznych ubierają na albę stułę, przepasaną jednak z lewego barku aż do spięcia na prawym biodrze oraz dalmatykę, odzież wierzchnią podobną do ornatu z rękawami.

Sprawdź czy znasz wszystkie: Zwyczaje bożonarodzeniowe w Polsce

Ksiądz

Kapłan posiada zdecydowanie bardziej zdobione szaty liturgiczne. Sklep z takimi powinien znajdować się w każdym większym mieście w Polsce, a szczególnie w miastach będących siedzibami diecezji.

Sutanna i habit

Sutanna to szata do kostek, jednak w przypadku kapłanów jej kolor zależny jest od sprawowanej godności. Habit to z kolei strój, który noszą zakonnicy. Każdy zakon ma swój określony rodzaj.

Koloratka

Biały, sztywny kołnierzyk noszony przez duchownych. Występuje jako mała biała wkładka lub obejmuje całą szyję, wtedy zapina się ją na karku.

Humerał

Chusta, którą nakłada się na ubranie, a pod albę. Symbolizuje ona czystość myśli kapłana i ma także zastosowanie praktyczne, zapobiega przepoceniu alby.

Stuła

To symbol świętej władzy kapłańskiej. Zawieszona na szyi i opuszczona w dół – inaczej niż u diakona. Nosi się ją podczas mszy, nabożeństw i spowiedzi.

Ornat

Wierzchnia szata bez rękawów, bogato zdobiona, którą nosi kapłan w trakcie sprawowania Eucharystii. Jej kolor zależy od rodzaju nabożeństwa i okresu liturgicznego.

Kapa i welon

Używana podczas nabożeństw z wystawieniem Najświętszego Sakramentu, udzielaniu sakramentów poza mszą oraz procesji. Jest szatą wierzchnią. Welon z kolei jest szalem służącym do przenoszenia Najświętszego Sakramentu. Zakłada się go także ministrantom, by przez niego trzymali symbole władzy biskupiej.

Biskup

To trzeci, najwyższy poziom święceń kapłańskich. Poza standardowym ubiorem księży diecezjalnych noszą następujące elementy ubioru:

Piuska

Małe nakrycie głowy, którego kolor zależy od godności kościelnej. Biskupi to kolor purpurowy, arcybiskupi – różowy, kardynałowie – czerwony, a papież – biały.

Mitra

Spiczaste nakrycie głowy z dwoma paskami zwisającymi na karku.

Biskupi noszą także ozdobny pas w odpowiednim kolorze, pierścień, na szyi zawieszony mają pektorał, a w ręce trzymają pastorał.

Motywy i kolory szat liturgicznych

Różne są motywy szat liturgicznych. Przedstawiane są na nich postaci Trójcy Świętej, na przykład Gołębica – symbol Ducha Świętego, Jezus Miłosierny czy Bóg Ojciec, a także Maryja z dzieckiem albo święci. Ornaty często posiadają także motywy patriotyczne. Ich kolor zależny jest od okresu liturgicznego, w którym jest noszony.

Kolor biały

Używa się go w oficjach i mszach w okresie Wielkanocnym i Narodzenia Pańskiego, które następują po Wielkanocy i Bożym Narodzeniu. Białe szaty to też cecha charakterystyczna ubioru kapłanów w czasie świąt i wspomnień Chrystusa niezwiązanych z Jego męką. Biel upamiętnia też święta i wspomnienia Maryi, aniołów i świętych, którzy nie są męczennikami, jest też używana przy kilku innych okazjach.

Kolor czerwony

Zakładany w niedzielę Męki Pańskiej oraz Wielki Piątek, a także w czasie mszy ku czci męki Chrystusa. Czerwone szaty liturgiczne są stosowane także w czasie dni poświęconych męczennikom oraz w święta związane z Apostołami i Ewangelistami. Taki kolor można zobaczyć przy ołtarzu również w niedzielę Zesłania Ducha Świętego.

Kolor zielony

Przeznaczony jest na msze i oficja w czasie okresu zwykłego.

Kolor fioletowy

Używany w czasie Adwentu i Wielkiego Postu. Można stosować go w oficjach i mszach za zmarłych.

Kolor czarny

Można go użyć podczas mszy za zmarłych.

Kolor różowy

Używany w niedzielę Gaudete (trzecia niedziela Adwentu) i niedzielę Laetare (czwarta niedziela Wielkiego Postu).

Na stronie: https://www.gorlice.info.pl/ też publikujemy interesujące streści. Sprawdź!